Eén van de teksten die hier nogal eens gelezen wordt is deze. Het gaat over een historisch terugkijken op Oekraïne. Ruim voor het binnenvallen van het land door Rusland. Wat nooit te verdedigen is. Punt.
Maar wie deze blog volgt weet dat geopolitiek - na vervloekt en verbannen te zijn geweest na de val van de Berlijnse Muur en het communisme - al jaren opgeld maakt. En dat we beter terug Machiavelli en Von Clausewitz gaan lezen. Oorlog is de verderzetting van politiek met andere middelen...
Een beetje zelfreflectie van uit het Westen zou ook wel mogen. Ja, er is een afspraak gemaakt tussen Rusland en Oekraïne over de grenzen toen die laatsten hun kernwapens inleverden. Was dat niet gebeurd dan was het conflict niet in te schatten. En ja, de Russen voelen zich bedreigd door het Westen. De landen die een gordel vormden voor Rusland tegen het Westen (en neem daar het neutrale Finland maar bij) zijn zonder uitzondering onder de paraplu van de NAVO gaan schuilen.
Maar sinds 2008 is Rusland onder Putin terug een keizerrijk. De Russen hebben geen interesse in democratie zolang er geen brood op de plank is. En democratie hebben ze eigenlijk nauwelijks gehad. En ja, het Westen heeft op de geopolitieke ziel van Rusland getrapt. Hoe idioot je het ook zou vinden. Volgden ze nog bij de eerste Golfoorlog dan was dat bij de tweede niet meer het geval. Er was het interne conflict met Tsjetsjenië (maar zoals altijd laat de buitenwereld dat voor wat het is - cfr. Tibet).
Maar toen de NAVO-landen Kosovo los maakten van Servië - een oude bondgenoot op de Balkan- reageerde Rusland in Georgië en later op de Krim. En het conflict in Syrië betekende opnieuw een val van een bondgenoot. Enkel Iran blijft nog overeind daar.
De oorlog in Oekraïne liep ook niet zoals gepland. De idee dat de Russen manu militari een goedgezind regime konden installeren is voorbij. Dat kan bij verkiezingen wel gebeuren maar het romp-Oekraïne zal allergisch zijn voor alles pro-Russisch.
Maar Trump nu. Het was ongezien vrijdag. En typisch de stijl van de Amerikaanse zakenman. Alleen werkt diplomatie eigenlijk niet op die manier.
De brutaliteit is één ding. De ondergrond niet. Al zo'n 20 jaar dringt de VS aan op meer uitgaven voor defensie. Want laten we het zeggen zoals het is: het Belgisch leger is een belabberd zootje. Maar nog erger is dat er geen defensiecapaciteit is. Er zijn enkele bedrijven die iets betekenen maar echt modern materiaal is er (nog) niet.
We zijn dus gebonden aan de Amerikaanse defensiebedrijven. Of de Israëlische. Want die kunnen ongehinderd produceren.
En Oekraïne is voor het grootste deel van de wereld een conflict ver van de deur. De Russen worden door veel landen gesteund omdat ze hun zaken daar beter behartigen. Het belangrijkste voor de Derde Wereld is het graan uit Oekraïne.
Nee, Trump heeft brutaal duidelijk gemaakt dat hij liever een verstandhouding heeft met Rusland (en dus China) dan geld te pompen in een conflict waar ze in het binnenland niet van weten waarom ze zich er in mengen.
Maar toch al enkele conclusies:
1. de laatste wapens uit de Koude Oorlog zijn nu wel in stukken van elkaar geschoten. Alle legers - Oekraïne incluis - hebben nu een leger met vooral Amerikaans wapentuig.
2. Er is een nieuw maar ook goedkoop wapentuig op het oorlogsveld: de drone. Die bleek te sterk voor veel wapentuig. Zelfs de tot toen onoverwinnelijke Amerikaanse Abrams-tank bleek kwetsbaar. Luchtafweer komt centraal te staan.
3. De IT-isering van het leger heeft heel wat stappen gezet. Niet alleen met de drones. De investering daar is van een compleet andere orde dan bij 2.
Maar soit, wat nu?
Het aantal menselijke slachtoffers blijft oplopen. Aan beide zijden. De Russen hebben al steun gekregen van een blijkbaar weinig aangepast contingent uit Noord-Korea. Dat kan niet zonder dat de Chinezen dat weten en niet hebben geprotesteerd. Er wordt ook volop gespeculeerd wanneer beide partijen uitgeput zijn qua mensen en materiaal.
Maar enkele krijtlijnen zijn getrokken: Oekraïne zal geen lid worden van NAVO. Het kan ook momenteel niet. Zelfs met indien Oekraïne de Krim en de gebieden in het Oosten opgeeft. Dat gebied is onverdedigbaar voor de NAVO. Indien dat gebeurt zullen de Russen blijven schuren tegen de nu al uitgestrekte grenzen met Finland, het Balticum en Polen. Want de idee dat Putin terug naar de grenzen wil van voor 1914 is niet nieuw en niet ideologisch. De Russen denken nu eenmaal zo. Rusland is geen grootmacht meer van de eerste orde (daar zijn enkel de VS en China bij, misschien India binnen afzienbare tijd) maar zal naar Europa altijd een factor van eerste orde zijn.
Oekraïne in de EU? In een organisatie die nu al een transferunie is naar landbouwlanden in het zuiden en het Oosten zal dat tot spanningen leiden. De integratie van landen van Roemenië en Bulgarije verloopt nu nog moeilijk.
En dan de VS. De brutaliteit van Trump zal afkeer opwekken in veel landen. Maar we mogen ook niet vergeten dat de enige reden waarom de VS zich na WO I en WO II hebben bemoeid met Europa was het anti-communisme. Putin is geen communist. Wel een handelaar in grondstoffen. En die levert nu aan China die er massaproductie in consumptiegoederen mee doet en uitvoert naar de VS. Vandaar ook een groot handelstekort.
De Amerikanen leven al decennia boven hun stand en op krediet van vooral China en de Golfstaten. Dat kunnen ze zolang de dollar op internationaal vlak de standaardmunt is en blijft. En door beleid en ook non-beleid (zoals de bankencrisis in 2008-2009 bewees) zit die dollar verankerd in het financiële systeem.
En ondertussen streeft de wereld af op ongelukken. Schepen die in opdracht van de Russen de zeebodem afschrapen op zoek naar cruciale kabels. Maar ook alle militaire manoeuvres rond Taiwan van de Chinezen zijn potentieel gevaarlijk. En daar is de waarheid zoals altijd de eerste gesneuvelde. Denk maar aan de Lusitania. In een gespannen situatie is iets wat zelfs geen fout kan genoemd worden voldoende.
De tijd van de Pax Americana is voorbij. En daarbij inbegrepen ook de waarden die vervat zijn in de handvesten van na WO II.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten