De Troep

De nieuwe Panther, opvolger van de Leopard II-tank

 

 

 

 

 

 

 Laat me beginnen met één ding te zeggen: door verder te studeren behoorde ik tot de eerste lichting die niet aan de legerdienst moest gaan doen. Het leger zou aan mij ook niet te veel hebben. 

Maar dat gezegd zijnde: het Belgisch leger. Wie de discussie van vandaag volgt zou bijna denken dat er een reliek van onder de grond is gehaald. Hoewel, toen een militair met wapens er van door ging had het leger zo waar steun nodig uit Luxemburg. Uiteindelijk werd zijn lichaam - in nooit helemaal opgehelderde omstandigheden - gevonden door een lokale burgemeester. 

Het palmares van het Belgisch leger is niet indrukwekkend. 

Het begon al in 1831: het Nederlandse leger - nu wel bereid om te vechten - was al op weg naar Brussel toen de Fransen met een inval dreigden. Het koste de nieuwe staat wel een pak grondgebied. En prestige. België heeft altijd angstvallig gekeken. Naar Duitsland vooral. De fortenbouw rond Antwerpen, Luik en Namen waren volledig gericht tegen Duitsland. De  neutraliteit naar Frankrijk was beduidend minder. Zo gaat het verhaal dat bij de tweede wereldoorlog de Duitsers in Diksmuide aan hun kant van de Ijzer ineens een loopgraaf vonden. Gericht tegen Frankrijk. Een unicum. 

België rekende altijd op de bescherming van de neutraliteit. Twee keer walsten de Duitsers polkagewijs binnen. Op de hoogtepunten had het Belgisch leger ongeveer 650.000 soldaten. Alleen: bij WOI was er gemiddeld 1 geweer per 2 soldaten. Pas later - toen het leger zich teruggetrokken had achter de Ijzer - werd dat aangevuld. 

Mijn grootvader was opgeroepen voor WOII. Hij had een geweer. En 8 kogels. 8. Iedere avond moesten die geteld worden. Bij het begin van de oorlog waren er ook veel soldaten in vakantie. De mei-maand is in de landbouw een drukke maand. Dus van het zogezegd potentieel was een deel weg en de moraal laag. Er waren wel beter bewapende troepen - zoals de Ardeense jagers - en de Duitse troepen waren niet de fine fleur: oudere soldaten en veel jonkies. De sterkste troepen gingen door de Ardennen naar Frankrijk. 

Mijn grootvader moest zich terugtrekken richting Schipdonkkanaal en werd - samen met zijn regiment -  gevangen gezet ter hoogte van Oostwinkel. Lang duurde dat niet. Mijn grootmoeder zaliger - niet de gemakkelijkste - trok van Lovendegem naar het kamp en haalde hem er uit met de boodschap dat ze hem nodig had. En hij mocht mee.  

Na de oorlog werd het iets anders: er waren voldoende wapens en het leger kon bijvoorbeeld gebruik maken van de vrijwilligers uit Korea. En er werd gevochten. In Congo bijvoorbeeld. De uitgaven voor defensie draaiden rond de 4.5% van het BBP met ondermeer kazernes in Duitsland. En over uitgaven voor defensie moest niet geluld worden. Dat ondervond een journalist die in 1968 aan Vanden Boeynants vroeg of de aankoop van Mirages wel kon in lopende zaken. Het antwoord blijft legendarisch. 

Maar uit een parlementaire vraag van Theo Kelchtermans in de jaren '90 blijkt dat de uitgaven snel achteruit liepen: per capita gingen de uitgaven tussen 1985 en 1999 van 447 frank naar 333 frank. De partnerlanden geven wel een ander beeld: Denemarken van 498 naar 474, Nederland van 494 naar 391 en Noorwegen van 758 naar 728 frank. Die drie landen investeerden wel in de ontwikkeling van de F35 - met de economische compensaties - en België niet. In die uitgaven toen bleek ook nog eens 68% pensioenuitgaven te zitten. De afbouw van het leger begon dus vrijwel onmiddellijk na de val van de Berlijnse Muur. 

Nu, het opbod nu is vooral paniek. Gaan de Russen tot hier komen? Ze deden het in 1830 niet. Het zou me nu verbazen. Maar de landen die de NAVO als paraplu zagen tegen een inval van de Russen - en als ze vinden dat het moet zullen ze dat doen, op dat punt zijn ze net als alle grootmachten - vrezen dat wel. En zoals gesteld, niet onterecht. 

En nu wordt er weer geld gedrukt alsof het niks is. De inflatie zullen we er wel weer bij nemen zeker? Want dit is dus geen echt geld. En wie zal de centen binnenhalen? Defensiecontracten zijn de vuilste die er zijn. Zelfs SAAB mag niet meer verkopen in bepaalde landen. En dat voor Zweden...

Crucialer is hoe snel het militair potentieel zal opgebouwd worden. Het toverwoord is capaciteit. De aandelen van defensie knallen door het plafond. Rheinmetall is op een paar jaar tijd vervijfvoudigd. De nieuwe Panther-tank zit nog in ontwikkelingsfase en is al besteld door Nederland, Duitsland en Italië. Maar het gaat dus over zoveel meer. En dan hebben we het nog niet over de manschappen en hun opleiding. Op dat vlak is de mentaliteit in landen als Finland en Polen helemaal anders. 

Lockheed is al zeker van de F35's voor Duitsland. Maar kunnen die meer leveren? Voor munitie zitten we al in Israël. 

En die financiering... het lijkt wel of Hjalmar Schacht terug leeft. Die Duitse minister van Financiën tussen 1933 en 1937 legde beslag op een deel van de spaargelden om de heropbouw van Duitsland te financieren. Toen het hem duidelijk werd dat het om herbewapening ging nam hij ontslag. Na de oorlog werd hij eerst vrijgesproken maar nadien voor een jaartje opgesloten. Jean-Pierre Van Rossem poneerde hetzelfde idee om ten tijde van de financiële crisis (2008-2009) grote openbare werken te doen. Want tsja, net als met het leger is er veel verwaarloosd. 

Begrijp me niet verkeerd, ik zit niet te wachten op een oorlog. Verre van.Maar defensie is al een brandverzekering voor je huis. Het hoeft niet maar het defensie is een kerntaak van een bestuur. En tsja, liever een raket in mijn tuin dan een Rus in mijn keuken....