Amerikaanse verkiezingen

Niet de pers, maar de kiezers beslissen.
Laten we dat zo houden. 

Kijk, dat ik niet hoog opliep met de Amerikaanse verkiezingen heb ik al eerder duidelijk gemaakt.
En dat ik nog minder hoog oploop met onze 'vaderlandse' en bij uitbreiding Europese pers als het gaat om hun 'duiding' (lees: Clinton-propaganda) mag u even goed weten.

Gevolg zijn hysterische reacties op de verkiezing van iemand die de eenzaamheid aan de top zal leren kennen. Want Trump heeft veel ongeduldige kiezers als vriend en veel politieke vijanden met veel geduld. Dat zijn overwinning gecombineerd wordt met een zege van de Republikeinen in het Congres en de Senaat zal heel wat opluchting gegeven hebben bij de top van die partij.

Want dat is de vaststelling: de Grand Old Party heeft deze verkiezingen gewonnen. En meer nog: Trump haalt - marginaal - meer stemmen dan Clinton (op het moment van het schrijven was dit zo, dat is naderhand aangepast. Clinton haalt meer stemmen). Hoe is het mogelijk, hoe is het mogelijk...

Nog meer als je de gespendeerde bedragen ziet. Trump zit er warmpjes in en kon was spenderen en gaf - ondanks het afhaken van de pro-immigratie big spenders - nog steeds 367 miljoen dollar uit. Om maar te zeggen: het budget van de drie Lord of the Rings-films. De democratische en volkse Hillary spendeerde amper 534 miljoen dollar. De andere kandidaten samen waren goed voor een kleine 25 miljoen dollar. Dus ruim 900 miljoen dollar voor een potje moddercatch op niveau.

Van het verdwijnen van het tweestromenland is geen sprake. De andere kandidaten halen samen geen 5%. Zelfs in Utah, waar een derde kandidaat het leek te halen is het Trump die met 45% van de stemmen gaat lopen. Het blijft dus wachten op een tweede Ross Perot.

De opkomst lijkt niet structureel hoger te liggen dan anders. Het enige wat dat verklaart is dat er vooral andere kiezers zijn opgedaagd. Zo zouden de zwarte Amerikanen het - zeer traditioneel - laten afweten hebben.

Maar Clinton heeft het dus laten afweten in de strijdstaten. Florida en Pennsylvania gaf nog iets. Ohio maakt een wereld van verschil. Arkansas, de thuisbasis van de Clintons maar sinds 2000 Republikeins, maakt het met 60% tegen 33% pijnlijk duidelijk. De Democraten zijn passé. Behalve in Washington DC (waar Clinton het haalt met 92% en waar al onze pers jarenlang bivakkeert) is dat op de meeste plaatsen overduidelijk.

Maar wat nu? Traditioneel vallen de kandidaten mekaar in de armen alsof ze de beste vrienden zijn als de resultaten bekend zijn. Maar dat is 'all part of the show'.

Een eerste conclusie is dat de pers zich dringend mag gaan beraden over de rol die ze denkt te moeten spelen. De incidenten zijn bijna niet meer te tellen dit jaar. Of het nu gaat over de groping-praktijken in Duitsland bij nieuwjaar tot de Amerikaanse verkiezingen nu, het gemoraliseer en het aanschurken bij de leidende elites pakt niet meer. Het internet is een vrijhaven geworden van meningen. Niet altijd even verfijnd, niet altijd even gepast en soms te cru voor heel wat oren. De vierde macht -zoals ze zichzelf graag noemt - moet een waakhond zijn voor alle politici en niet enkel voor de meningen die men niet graag hoort.

Het maakt ook dat amusement en politiek terug moeten gescheiden worden van elkaar.

Daarnaast blijf ik ook bij mijn conclusie van enkele maanden terug: de Verenigde Staten worden een speler als een ander in de multipolaire wereld van vandaag. Er is in dit land en Europa een dringend debat nodig over hoe we zelf omgaan met onze veiligheid en vrijheid. Die vrijheid zal een veel hogere prijs krijgen dan we jarenlang bereid zijn geweest te betalen. Avontuurtjes zoals in Libië zijn falikant uitgedraaid. Die realiteit is op 22 maart maar al te duidelijk geworden. Europa zal die 900 miljoen EUR in een veelvoud moeten betalen voor onze veiligheid.

De beurzen reageren weer in paniek. Niks nieuws. Een deel van die grote bonzen zouden misschien beter ook eens een paar weken in Hoboken (nee, niet in New York) gaan wonen om te zien wat voor veel mensen de echte realiteit is. Maar als de VS terug wil gaan produceren - zouden wij die discussie ook niet stilaan mogen voeren? - dan zullen ze willen exporteren. Handel blijft er. Trump zal echt geen Magnette op mega-niveau worden. Maar dat de VS niet kan blijven importeren - en enorme leningen moeten aangaan bij China en de Saoudi's - is even duidelijk.

Nee, de verkiezing van Trump is een bevestiging dat na de val van het communisme de Amerikanen nu in eerste plaats vinden dat hun problemen ook tellen. En dat heeft Trump het beste begrepen.

En had ik voor Trump gestemd? Zowel Clinton als Trump hebben het beeld bevestigd dat ik al eens gaf van de EU: het is Gondoriaans, om verder te gaan met de Lord of the Rings. Verveeld, moe, ongeïnspireerd en van een bedenkelijk niveau. Het is een verhaal van top-bottom in plaats van omgekeerd. De vraag is daar wie je aan de top wil. En dat wou ik bij geen beiden. En bij gebrek aan een alternatief had ik die kelk graag aan mij voorbij zien gaan. En vooral kiezen voor degelijkheid in Congres en Senaat zodat er terug echte politici komen.

De verkiezing van Trump is dan ook niet het einde van de democratie. Net zoals het Brexit-verhaal dat ook niet was. Democratie is een systeem en dat draait op wie er zich in engageert. En laat vooral dat laatste steeds meer een probleem zijn. Want alle oproepen, beledigingen en verwijten ten spijt op sociale media van iedereen die het vooral beter weet zie ik die in de praktijk vooral aan de zijlijn staan.