De banlieues laten hun stem horen

Waren bij de vorige presidentsverkiezingen in Frankrijk de banlieues vooral van belang voor recht en orde (wie herinnert zich niet hoe Sarkozy een vrouw in een appartement toeriep dat ze het crapuul wel gingen aanpakken?) lijkt het er op dat ze deze keer electoraal gaan wegen.

De Franse verkiezingen zijn altijd een moment van polarisatie. In Frankrijk uit zich dat door kandidaten uit de mees diverse strekkingen en meestal een verrassing. Zo scoort klein-links altijd beter in die verkiezingen.

Verrassingen? In 2007 ontstond ineens het politieke centrum met Bayrou. Nadien was het centrum ook meteen weer weg. In 2002 ging Le Pen met de verrassing lopen door als tweede in de eerste ronde te voorschijn te komen. Hij was dan wel kansloos in de tweede ronde maar het was een betekenisvolle schok. Maar ook Le Pen richtte maar weinig uit nadien.  In 1995 was er een gaullistische broedermoord: Chirac zette Balladur opzij.

Of het deze keer zo ver komt is niet duidelijk. De strijd begint zich steeds meer toe te spitsen op Sarkozy (die de laatste tijd beter scoort in de peilingen) en Hollande.  Een klassieke strijd dus.

Maar het is vooral achter die 2 dat er heel wat beweegt.

Bayrou (Modem) heeft het als centrumkandidaat minder gemakkelijk maar heeft met potentieel van 10% interessante stemmen in handen.

Opvallende figuur op links is Mélenchon van het ‘Front de Gauche’, waar onder meer de voormalige communisten onderdak bij vonden, die zich sterk richt op de oude steden en verloederde stadsranden. Recent nog hield hij een meeting in Marseille waar naar eigen schatting ruim 100.000 mensen op afkwamen. Nu, al is het maar de helft dan nog is het een indrukwekkend aantal. Mélenchon is blijkbaar zelf iemand uit de banlieue en heeft dus terreinkennis en is gekend op het terrein. Met 15% van de stemmen als potentieel weegt hij zwaar op de PS en op Hollande. Zonder die stemmen zijn de socialisten vrijwel kansloos in de tweede ronde. De trotskisten halen hoop en al 1% en de ecologisten scoren al niet veel beter. Wat maakt dat een opbod naar die kiezers de PS wel eens weg zou trekken van het politieke centrum.

Op de rechterzijde is er de confrontatie tussen Sarkozy en Marine Le Pen. Toen die laatste voorzitter van het FN werd schoten de peilingen voor de partij omhoog. 20% was zowat het minimum. Maar wat blijkt? In de rechte lijn slaagt Le Pen er niet meer in om onbesliste kiezers aan te trekken en blijft ze hangen rond de score van haar vader Jean-Marie: zo rond de 15%. Kanshebber voor de tweede ronde lijkt ze dus niet te zijn. Tenzij de peilingen er terug naast zitten. Le Pen heeft al laten weten dat ze geen van beide kandidaten zal steunen in de tweede ronde, wat er meestal voor zorgt dat ongeveer de helft van de FN-kiezers gewoon thuis blijft. Sarkozy heeft de voorbije jaren ook weinig gedaan om de FN-kiezers te overtuigen: veel beloven maar uiteindelijk gewoon het tegenovergestelde doen. Over het verdrag van Lissabon, over de mogelijke toetreding van Turkije tot de EU,…

Peilingen suggereren dat Hollande het in de tweede ronde zou moeten halen van Sarkozy. Opvallend is dat ongeveer 1 op 5 kiezers een proteststem overweegt. Het spel tussen de eerste en de tweede ronde zal dus heel interessant worden. En vooral: wie slaagt er in om de massa moeilijk te motiveren kiezers uit de randstedelijke gebieden naar de stembus te krijgen en om welke reden? Om orde op zaken te stellen of om er mee te besturen?