vrijdag 8 mei 2015

The Fat Lady

De Britse verkiezingen leverden op heel wat plaatsen een kater van formaat op. Dat ligt deels aan het kiessysteem, deels aan een compleet verkeerd ingeschat referendum in Schotland en deels aan het tactisch stemmen.



Peilingen beloofden immers een harde strijd. Onze nationale media stond al klaar om Ed Miliband op het schild te heisen. Niet dus.

Het Britse kiessysteem is natuurlijk een verhaal apart: 'the winner takes all'. Soms wordt er wel eens gespeeld met da idee om dat systeem ook hier in te voeren. Het garandeert stabiliteit. En gek genoeg, gisteren bewees het systeem zijn deugdelijkheid want de Tories lijken op weg naar een absolute meerderheid. Het feit dat Sinn Fein de zetels niet opneemt en de DUP uit Noord-Ierland de Tories door dik en dun steunt maakt het rekenwerk net iets gemakkelijker.

De vraag is vooral: hoe komen de Tories aan die zetels? En daar komt wel wat cijferen aan te pas. Vooreerst pikken de Tories heel wat zetels in van de Liberaal-Democraten, die totaal gedecimeerd wordt. Historisch Lib-Dem-leider Paddy Ashdown beloofde zijn hoed op te eten als de exit poll de waarheid werd maar het valt te vrezen dat met het resultaat zijn paraplu mee op het menu mag.

Maar daarenboven verliezen de Tories weinig zetels aan Labour. En dat is bijzonder want zelfs in het Noord-Westen (de streek rond Liverpool, Manchester en dies meer) slaagt Labour er niet in de blauwe zetels in te nemen. Wel die van de Lib's. Een markante opmerking daar was dat de stemmen van UKIP in belagnrijke mate uit Labour-hoek kwamen en minder uit Conservatieve hoek. Kortom: zelfs al haalt de UKIP maar enkele zetels, de partij zorgt er wel voor dat de Conservatieven aan de macht blijven.

Die UKIP haalt momenteel 1 zetel maar de omschrijving van Farage is nog niet 'gedeclareerd' . Geruchten stelden dat de UKIP de horde niet zou nemen na een vuile campagne en... oproepen om tactisch tegen Farage te stemmen. Of het Front Républicain in het Verenigd Koninkrijk.

Kortom: de conservatieven winnen de verkiezingen door het feit dat UKIP heel wat stemmen weghaalde bij Labour maar geen sterke lokale inplanting heeft. In dat opzicht kan de partij in de les gaan bij het Front National in Frankrijk. Die kenden hetzelfde fenomeen in een nog nadeliger kiessysteem.

Wie ook niet veel plaats zal nodig hebben zijn de Groenen. Een extra zetel kan maar dat blijven er dan nog maar 2.

Nee, naast de Conservatieven is er eigenlijk maar één winnaar: de SNP. Met 50% van de stemmen is de SNP gepebliciteerd. 30% winst is dan ook ongezien. Zelfs in Edinburgh - waar de steun voor de onafhankelijkheid het laagste was - wint de partij 2 van de 3 zetels. Enkel de Shetlands en de Orkneys (die ook tegenstemden) en een zetel voor de Conservatieven in het uiterste zuiden ontsnappen aan de SNP. 56 van de 59 zetels gaan naar SNP.





Moet het verbazen wat er in Schotland gebeurt? Eigenlijk niet. De SNP heeft al een aantal verkiezingen op rij gewonnen en is met het referendum als enige grote partij constant in campagne geweest en dat daarenboven tegen de grote partijen in. Het antwoord van Labour was dan ook paniekerig en voor de Schotse kiezer maakt het in wezen niet zo veel uit of er voor Labour, Lib Dem of Conservatieven gestemd werd. Schotland moest niet rekenen op meer autonomie. Punt. En wie het dan toch niet eens is met de Conservatieven en hun beleid had meteen twee redenen om SNP te stemmen.

Maar over de andere regionalistische partijen kunnen we kort zijn: Plaid profiteert niet van de discussie over meer regionale bevoegdheden en haalt niks bij in Wales. Sinn Fein verliest een zetel door een tactische afspraak tussen UUP en DUP. Het zijn overigens de katholieke partijen die verliezen in Noord-Ierland.

Het Britse parlement krijgt dus een parlement met 3 sterke blokken: de Conservatieven, Labour en de SNP. Cameron heeft UKIP overleefd en Labour krijgt een directe concurrent in volle kracht op één van de kransslagaders van de partij. Het beloven nog leuke tijden te worden nu de kiezer - of de Fat Lady - van zich heeft laten horen...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten