Het tragische lot van de prinsenvlag

Wat ooit begon als een vlag tegen de Spaanse bezetting is vandaag in de politieke vergetelhoek terecht gekomen. 

Even rondneuzen levert op dat de wit-blauwe kleuren de uniformkleur was van het prinsdom Orange in Frankrijk. En daar gaat het meteen mis. Want wordt die stad niet ondertussen al jaren bestuurd door 'extreem-rechts', met name Jacques Bompard? Werd de stad Orange om die reden niet uit de oranjeband gestoten waar bijvoorbeeld Breda en Diest nog steeds deel van uitmaken? 

Het oranje is een eerbetoon aan Prins Willem Van Oranje-Nassau. Blijkbaar een vondst van de watergeuzen die Den Briel innamen. Naar huidige normen was dat een massaslachting en een schending van het oorlogsrecht. 

Over hoe het oranje uiteindelijk van de vlag verdween is er minder duidelijk. Dat de Fransen ten tijde van Napoleon een aardige vinger in de Nederlandse pap hadden wordt evenwel niet betwist. 

Zuinig als ze zijn besliste Willem I om die vlaggen dan maar te houden maar er wel een oranje wimpel aan te hangen. 

In de 19e eeuw speelde die oranje-wit-blauwe vlag vooral in Vlaanderen een rol. De Groot- en

Heel-Nederlanders gebruikten de vlag als teken van verzet tegen de afsplitsing van Nederland. De oudste studentenclub in Vlaanderen, 't Zal Wel Gaan, heeft die kleuren nog steeds. En eigenaardig genoeg blijven die kleuren inspireren want bij de splitsing van ULB-VUB in Brussel nam de VUB de kleuren van de prinsenvlag aan. Vlamingen zijn in Brussel dus nog steeds bezetters. 

De discussie in Nederland draait rond het gebruik van de NSB van de vlag. Nu, dat de NSB is eigenlijk ontstaan als een reactie op wat er in België leefde. 

Tijdens Wereldoorlog I vluchten honderdduizenden - vooral Vlamingen - naar Nederland en worden opgevangen in wat men - in onverdachte tijden - concentratiekampen noemde. Niet fantastisch om te leven maar ook in Nederland was er een probleem van voedselvoorziening. Maar in ultra-belgicistische kringen werd Nederland een gebrek aan neutraliteit verweten. 

Na de Eerste Wereldoorlog ontstaat in hoge Belgicistische kringen het Comité de Politique Nationale (niet zo gemakkelijk om daar nog veel over te vinden) dat met Franse steun eisen zal stellen zoals de annexatie van Zeeuws-Vlaanderen en Limburg. Dat als compensatie voor het verdrag van 1839 waar die gebieden afgestaan moesten worden. Blijkbaar overwogen sommige heethoofden om dit zelfs militair te bereiken. 

Nederland gaf ook onderdak aan heel wat activisten die vaak Groot- of Heelnederlands dachten. Dat zorgde voor wrevel met België maar even goed gaf dat intern aanleiding tot discussie. Uit de verzetsbeweging groeide het latere NSB. Die beweging, die zich na 1933 sterk op Duitsland richtte, had een grote aanhang in de Nederlandse kolonies en ijverde voor het herinvoeren van de prinsenvlag. 

Al is het oranje uit de vlag, bij de medailles blijft de
kleurencombinatie behouden...

Maar in de jaren '30 wou Nederland zich duidelijk profileren tegenover Duitsland. Het toenmalige volkslied 'Wien Neerlands bloed (van vreemde smetten vrij)' werd vervangen door het Wilhelmus en de vlag werd definitief rood-wit-blauw. De NSB bleef marcheren achter het oranje-wit-blauw maar werd maatschappelijk gemarginaliseerd en de collaboratie deed de rest. 

De vlag werd duchtig verspreid. Zo was de oude statenvlag van Zuid-Afrika ook oranje-wit-blauw. Op zich niet vreemd gezien de sterke invloed vanuit Nederland. Maar dat zal de vlag ook geen deugd gedaan hebben. 

Zou iedereen die met die vlag rondloopt weten wat die juist betekent? Het valt te betwijfelen. Maar alle vlaggen hebben hun verleden en aan alle vlaggen is er wel een kantje. Evengoed aan de Belgische vlag waarmee het Waals Legioen aan het Oostfront ging vechten. 

Kortom: met de vlag dreigt een deel van onze geschiedenis in de vuilnisbelt te verdwijnen. Een geschiedenis van verbondenheid. Want was het niet Willem van Oranje die stelde ''t is te kleen om ghedeelt te blyven'? Dus geef me die prinsenvlag maar naast die Vlaamse Leeuw. Plus est en vous...