'De extremen gestopt'

Dat is toch de teneur na de Nederlandse verkiezingen van gisteren. De PVV van Wilders wordt niet de grootste partij in Nederland en is tweede met een tros partijen er net achter.

Vooreerst: de exit-poll klopte dus wel. Op een paar zetels kan je dat niet juist becijferen.
Daarnaast: een bijzonder hoge opkomst. Waarom? Onduidelijk. De gebeurtenissen van het voorbije weekeinde? Het kan. Het zorgt er alvast voor dat er geruchten gaan dat het hele verhaal is opgezet tussen Ankara en Rutte. Tot nader bewijs is dat een spookverhaal.

De uitslag dan.

De meerderheid van VVD-PvdA wordt gehalveerd. De VVD beperkt het verlies tot 9 zetels, de sociaal-democratische PVDA verliest 29 zetels Het is meteen een historisch dieptepunt voor de sociaal-democraten. Er zijn nu al oproepen om de partij dan maar op te doeken.

De PvdA legde al de duimen bij de coalitiebesprekingen tot ongenoegen van de achterban, zag met Denk een deel van de allochtone stem vertrekken en kende nog eens brokken bij de aanduiding van de lijsttrekker.

Opvallend was het commentaar van Bruma van CDA: een partij kan diep vallen en ook weer terugkeren. Dat bewijst het CDA deels. De forse houding van die partij in de campagne - waar het in de debatten vaak als enige rechtse stem moest doorgaan - levert winst op. En het vermoeden is dat het CDA een deel van de winst van de PVV opvreet.

Algemeen gestelt zijn de resultaten van de winnaars ook minder dan verwacht. Zelfs Groen Links haalt de piek van 16 zetels niet. Want ondanks alle heisa over Klaver haalt de partij met 9% een score die in Europese context niet overdonderend is. Je kan er wel de score van de Partij voor de Dieren nog bijtellen. Maar dat gaat dan toch vooral ten koste van de PvdA. De conclusie is dan ook dat de zeteltjes geschoven zijn maar dat er van een progressieve verkiezing in Nederland geen sprake is.

De PVV dan. Na pieken van boven de 40 zetels is op het moment van de waarheid dat gehalveerd. Dat zal binnen de partij ofwel tot discussie ofwel tot dissidentie leiden. De keuze van Wilders om geen campagne te voeren haalde de partij compleet uit beeld tot in de laatste week. Van de andere kamerleden was ook weinig te merken. De PVV moet zich toch stilaan de vraag gaan stellen of het een project van Wilders wil blijven of een partij worden. En dat betekent een uitbouw buiten de 2 steden waar de partij nu lokaal actief is. Het grote probleem daar is betrouwbaar politiek personeel vinden zoals bleek uit een - uiteraard negatieve - reportage op - uiteraard - de publieke omroep.

En het mag ook significant genoemd worden dat de partij van Thierry Baudet - die qua politiek dicht bij Wilders staat - met 2 leden in de Kamer komt. Qua debatwaardigheid is dat zeker een aanwinst.

Wat de migrantenpartij Denk betreft: wat moest bewezen worden. Maar er is meer nodig dan de steden om politiek vol te wegen.

Kunnen we parallelen trekken met verkiezingen? Voor wat Wilders betreft kan best gekeken worden naar de score van het Vlaams Belang in 2007. Te zeker van zichzelf en er niet op gerekend hebben dat de andere partijen openlijk in hun vijver gingen vissen. En niet alleen Baudet maar ook het CDA en zelfs de VVD. De rellen in Rotterdam gaven daar meer dan kans toe.Vanaf een zeker aantal stemmen ben je van die stemmen niet zeker.

Feit is wel dat het parlement gebalkaniseerd zit op rechts (CDA en VVD met een 50-tal zetels) en links (een 40-tal zetels met PvdA, SP, Groen-Links en PVDD). Daartussen D'66 met 16. En op de uitgesproken rechtervleugel PVV en FVD met 22. Daartussen zit een schakering aan vanalles.

Daarnaast viel de afstand op tussen de oude centrumpartij CDA en de progressieve partijen. Vooral tussen Bruma en Klaver botert het politiek niet bijster. Maar over hoe en met wie een meerderheid moet gevormd worden? Het kan in de politiek veel kanten uit. En dus zullen de Nederlanders na een nuchtere stemming nu ook nuchter aan kabinetsvormng moeten doen.