Ze staan nu voor eeuwig in het geheugen gegrift: Izegem, Brecht en Ranst. Ninove maakte er al deel van uit. Het Vlaams Belang zal er gaan besturen. En dan is er nog een buitenbeentje zijnde Grimbergen. Daar maakt het gewezen Vlaams Belang - of toch een deel - al sinds de vorige legislatuur mee het goede weer.
Maar goed, toch enkele bedenkingen bij deze gemeenteraadsverkiezingen: de opkomst was laag. Veel lager dan ik verwachtte. Het zou voor de politiek een signaal moeten zijn dat de bevolking het vertrouwen in de politiek kwijt is en dat meteen laat voelen. Wie nu al pleit om de opkomstplicht terug in te voeren bewijst eigenlijk vooral het signaal te willen bestrijden in plaats van de oorzaak. Want als de opkomstplicht bij de andere verkiezingen komt te vervallen dan maken we vermoedelijk een sprong die in andere landen geleidelijk is gegaan.
Heeft het decreet van Somers er voor gezorgd? Somers heeft met de inzet voor de burgemeestersjerp vooral de deur opengezet naar grote coalities voor de verkiezingen in plaats van voorakkoorden waardoor de kiezer vaak op zondagavond al voor voldongen feiten werd geplaatst. Nu zijn er hier en daar absolute meerderheden gekomen die niet verwacht werden. En dan krijgt de partij die meebestuurde een rol als aanhangsel.
In gemeenten waar een meerderheidsvorming complex is door de grootte of door de pure politieke situatie is het nog steeds een probleem.
Maar zeggen dat het decreet verantwoordelijk is? Te veel factoren maken dat dit gemakkelijke oplossingen zoeken is.
En ik had het kunnen hebben over Gent. Zeer kort: Gent is een universiteitsstad waar je ook in het buitenland ziet dat de centra 'diverser' zijn geworden en de rand anders aankijkt tegen die werkelijkheid. Dat vertaalt zich in stemmen voor klein-links en ecologisten (in functie van inkomen want meestal tweeverdieners met een hoge opleiding) in die centra. Maar dat hiermee het DNA voor een stad als Gent is gevormd. Goh, is dat niet gewoon omvolking door verschillende omstandigheden? Grootschalige renovaties van wijken - kijk naar Londen - zorgt er voor dat de bewoners die lang in die verloederde wijken naar de randen uitwijken omdat ze de nieuwe prijzen niet meer aankunnen of gewoon overlijden en 'vervangen' worden.
Maar soit, het ging over het cordon sanitaire.
In Grimbergen bestuurt de vorige meerderheid verder. Wie verwachtte dat Vernieuwing kopje onder ging gaan heeft het mis. Het feit dat het Vlaams Belang geen lijst indiende maakt daar natuurlijk ook deel van uit. Of misschien net niet?
Ninove was een scenario van 'één tegen allen'. Wie de eerder banale reeks rond die verkiezingen zag zal zich ofwel dood geërgerd hebben aan wat de Ninovieters eigenlijk wilden of gewoon gezien hebben dat wat ze daar willen gewoon de realiteit is in de dorpsstraten van Vlaanderen. Ja, kiezers willen bereikbaarheid van hun verkozenen en van hun administratie. Niet voor de verkiezingen maar de volle zes jaar er na. Dus eigenlijk gaf het als resultaat dat wie niet tevreden was het met bestuur van Ninove - of hoe het ging aan hun deur - maar één optie had. Het is nu aan D'haeseleer. Pro memorie: D'haeseleer kwam alleen in de raad in 1994 en groeide sindsdien stelselmatig door. Het is nu niet dat ze het niet hebben zien aankomen.
Een gelijkaardig scenario kan zich gaan afspelen in Denderleeuw de komende 6 jaar. Nu hebben ze daar geen 3 parlementairen maar een minder spraakmakende in Brussel.
Maar wat hebben Brecht, Ranst en Izegem gemeen? Sterke lokale partijen. Of in de mantel van een lokale partij georganiseerde traditionele partijen. En wat ook opvalt: de N-VA speelde daar niet mee. Nee, die partij kwam alleen op en onderhandelde al dan niet met lange tanden en stelde hoge eisen.
Die drie gemeenten in één zak steken gaat niet. Daarvoor spelen te veel lokale omstandigheden mee maar het lijkt er op dat het cordon sanitaire minder zwaar woog dan de keuze voor het te voeren beleid. En dat heeft de doorslag gegeven.
Bij Vlaams Belang is dat een conclusie die zal moeten getrokken worden. De illusie dat de N-VA het cordon zal laten vallen ondanks alle mist die de partij daarover spuit mogen ze daar laten vallen. Het is zelfs duidelijk dat die partij het cordon als een soort verzekering beschouwt om hoge eisen te stellen om te gaan besturen. Dus dat het cordon nationaal niet is gebroken klopt. De N-VA zal het ook niet doen.
Maar wat nu? Behalve in Ninove is het Vlaams Belang een kleine partner in het bestuur. En hoewel het lokale niveau het dichtst bij de mensen hoort te staan betekent het vooral op dienstverlening de belangrijkste factor. Niet bestuurlijk. Daarvoor is het te veel medebewind en zitten gemeenten in de kern van hun bestaan met heel veel intergemeentelijke samenwerkingen en zijn ze financieel transferorganisaties. Naar de politie bijvoorbeeld. Daar wordt het beleid vooral in contouren gegoten. Niet op de gemeentehuizen. De vraag is dan ook in welke mate er in Izegem, Brecht en Ranst echt op het beleid kan gewogen worden.
Het zal ook vooral een test zijn hoe het politieke personeel zich zal ontwikkelen in die omstandigheden. In tegenstelling tot wat er gezegd wordt ter linkerzijde is het zeker niet zo dat een lokaal bestuur met een rechts-nationale inslag per definitie slechter is. Er is daar maar één model dat voldoende groot is om grondig te bekijken en dat is Frankrijk. Zoals Orange - waar ik het enkele weken eerder over had - maar waar er ook een heel andere manier van verkiezen is. Het is niet zo dat alles daar perfect verloopt maar dat bepaalde gebieden gestaag van meerderheid veranderen is wel een feit.
Wat dit wel zou kunnen geven is dat de lokale lijsten als de 6 jaar vlot verlopen sneller geneigd gaan zijn om een gesprek aan te gaan. Als dat Vlaams Belang valabele kandidaten naar voor brengt. En laat dat net in veel gemeenten - net zoals in 2006 toen ik daar ook aan meewerkte - in 2024 een groot euvel zijn. Het zijn en blijven gemeenteraadsverkiezingen en daar speelt sociale media in gelijk welke vorm toch minder een rol.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten