donderdag 7 januari 2016

De kracht van de sociale media

Zelfs al is een mening ongepast
dan nog blijft het een recht
om het te zeggen. 
Bloggers en liefhebbers van sociale media, wees gewaarschuwd! Uw vrijhaven op het net komt stilaan in het gedrang. Met wat er in Keulen is gebeurd heeft de sociale media haar kracht bewezen tegenover het bondgenootschap van politiek en klassieke media. Wat er in Keulen is gebeurd is behalve een grove schending van de rechten die wij verworven hebben ook een duidelijk signaal dat het positieve verhaaltje dat is opgehangen over de toestroom van vluchtelingen aan diggelen valt.

Mark Twain, de schrijver van Tom Saywer, stelde ooit: "The man who is a pessimist before 48 knows too much; if he is an optimist after it, he knows too little". Ik heb nog wel enkele jaren te gaan maar de snelheid waarmee aan de vrijheid van meningsuiting wordt geraakt maakt van mij geen optimist meer.

Was het eerst Italië waar de progressieve coalitie van toenmalig premier Prodi het bloggen aan journalistieke normen - lees dus de bestaande media - wou binden door controle van journalisten dan was de aanwezigheid van sommige landen op de optocht na de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo al een complete miscast. Saoudi-Arabië bijvoorbeeld. Het is 'amper' van 1991 geleden dat leveringen van wapens aan dat land tot een institutionele crisis leidde. Net op het moment dat de vertegenwoordiger van die olierijke zandbak door de straten van Parijs liep werd een blogger veroordeeld tot boete, gevangenisstraf én zweepslagen. Ondertussen voert dat land - zonder internationaal mandaat - oorlog in Jemen en werd een sjiitische leider onthoofd.

Veel internationaal protest is er evenwel niet. Nee, er moeten zaken gedaan worden met die landen die geen vluchtelingen willen opnemen maar er geen graten in zien om Indische en Bengaalse arbeiders voor een hongerloon te pletter te laten vallen van hun wolkenkrabbers.

Maar er is wel protest: de sociale media. Soms raken die toch door het pantser van bestuurlijk fatsoen. De Zweedse minister van Buitenlandse Zaken Margot Wallström had de euvele moed om tegen de emirs haren in te strijken en is nu... persona non grata.

Met de toestroom van het conglomeraat aan vluchtelingen en anderen kwamen facebook en twitter onder druk te staan. In Duitsland maar evengoed hier te lande. Meningen die zich tegen de nieuwe vloed (na de aanhoudende stroom uit de Balkan) keerden werden als gevaarlijk aanzien. Meningen die van mening waren dat de vluchtelingen het basisinkomen gingen helpen verlagen of dat het goed was dat de Duitse steden in sneltempo verkleurden mochten vrij hun gang gaan.

De Duitse media - en zelfs VT4 - gingen op jacht naar abjecte meningen.

Kijk, er wordt wat verspreid op die sociale media. Sommige mails komen jaar na jaar terug ook al zijn die al lang en breed ontkracht. Sommige meningen zijn op een dergelijke manier geformuleerd dat er twijfels zijn of de persoon in kwestie de lagere school heeft uitgedaan. En sommigen grossieren in de meest gruwelijke beelden. Allemaal juist, allemaal juist. Sociale media kan ook wel eens helemaal asociaal worden. Het is makkelijk vanachter een scherm de meest provocerende of gore taal op het net te gooien. Aandacht krijg je natuurlijk wel.

Maar is dat een majeur probleem of eerder een nevenverschijnsel? Sommige epistels kan je ook aan de toog van een café horen. Hoe ga je dat oplossen? Controle houden in alle cafés om te zien dat wie net een neutje te veel opheeft niet buiten de lijntjes kleurt?

Feit is dat de media in alle weldenkendheid meewarig kijkt naar die meningen. Het begon al met de reportage over de Seefhoek van 'Panorama' in de jaren '80. Nee, niet iedereen heeft sociologie of psychologie gestudeerd en drukt zich niet zo academisch uit. Giet er wat pinten op en je krijgt een mooi verhaal of lok wat reacties uit.

De meningen van de Duitsers die problemen hadden met de toestroom aan vluchtelingen werden netjes weggewerkt en overal kwamen dezelfde mooie toneeltjes op het scherm.

Tot...

Ja, tot op Sylvesternacht. Of zoals Oudejaar daar heet.

Al op nieuwjaardag gonsde het op het net over de voorvallen in Keulen. Al van in het begin was er sprake van aanhoudingen van asielzoekers. Eerst 8, later 15 en nu een 100-tal. Maar de media berichtte niet.

Of toch: Bild Zeitung. Maar die worden nauwelijks serieus genomen.

De geruchten werden hardnekkiger, de berichten harder, de getuigenissen duidelijker. De Keulense politiek - en niet in het minst Burgemeester Reker - kwam in nauwe schoentjes en probeerde er zich uit te praten en kondigde richtlijnen aan voor... carnaval. De politie probeerde de politiek nog te dienen maar steeds meer lijkt het verhaal als volgt:

Al maanden hangen Noord-Afrikaanse bendes rond het Keulense hoofdstation. Maar die avond hebben duizend en meer Syrische vluchtelingen zich verzameld om van de festiviteiten te profiteren om hun pleziertje te hebben. De politie was niet in voldoende aantal - het is dan ook oudejaar -  om tegen die massa op te treden en heeft pas als de problemen al lang bezig waren de zaak enigszins kunnen kalmeren. Om dat weg te steken is er in eerste fase een bericht verstuurd waar de problemen onder de mat zijn geveegd.

De publieke opinie heeft anders beslist...De sociale media heeft de klassieke media in dit verhaal genadeloos in de hoek gezet.

De ZDF - één van de nationale kanalen - heeft ondertussen al zijn excuses aangeboden maar ondertussen gaat het ene bericht na het andere over verkrachtingen door asielzoekers rond op het web. Alle kranten berichten er nu wel over en bieden de -terecht - gefrustreerde agenten (je zal maar de zwarte piet - no pun intended- krijgen voor wat er daar gebeurd is) nu een vrijhaven in hun kolommen. Alleen, voor hoe lang nog?

Hier te lande gaat men de vluchtelingen uitleggen hoe het hier werkt. Theo Francken gaat in een jan-pet-pop-vis-cursus uitleggen dat je niet zomaar een vrouw mag bepotelen als je met een stijve loopt omdat haar kleed net boven de knie komt. Maar dat is zelfs voor de PS een aanzet tot discriminatie. Goh, voor die partij zullen we alleen nog aan een Brit mogen zeggen dat wij hier eigenlijk rechts op de weg rijden zeker?

Kijk, daar sta je dan met je verhaal over die hoger opgeleide vluchtelingen die voor onze pensioenen gaan moeten zorgen. Mocht ik een optimist zijn zou ik nog kunnen denken dat ze aan een vergroening van onze samenleving doen. Maar ik ben het niet. Zelfs voor mijn 48e.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten