Vuye

Laten we het nu maar op Vuye houden. Wouters is een trouwe basismilitant die het tot parlementslid wist te schoppen maar met dat soort mensen wordt in de politiek niet altijd heel veel rekening gehouden. Externen die aangetrokken worden, dat is meteen iets anders.

Vuye is dus niet zomaar een meneer. Hij was adviseur voor De Wever bij de onderhandelingen van 2010, tekende mee (of beter: hertekende) de communautaire koers van de partij en mislukte als fractieleider in de Kamer van Volksvertegenwoordigers toen parlementairen en studenten niet met dezelfde technieken kunnen gecontroleerd worden. De man was wel een gerespecteerd professor in Namen die enkel op het einde de contestatie van de immer subtiele Franstalige media over zich kreeg.

Of anders gezegd: hij is het slachtoffer geworden van de eigen relativering van het N-VA programma.

Want tsja, artikel 1 van het programma is en blijft dat de N-VA kiest voor onafhankelijkheid. Nu is de Vlaamse Beweging sterk is semantiek. Hoe sommige dingen ingevuld worden is vaak belangrijker dan wet er strikt genomen staat. Lang was onafhankelijkheid synoniem van federalisme. De omstandigheden in de jaren '30 tot eind de jaren '50 waren ook anders. De nasleep van de oorlog zorgde er voor dat Vlaamse eisen lang in een toen nog niet altijd voor handen zijnde diepvries werd gestoken.

Een samenloop van omstandigheden (een slabakkende Belgische economie en een toestroom van Amerikaans geld) zorgde er voor dat de beslissingscentra verschoven en de discussie over de staatshervorming heviger werd. Wallonië wou meer greep op de economie, Brussel wou weg van Vlaanderen en Vlaanderen zelf liet zich door de decennia omvormen van de meerderheid die het is tot een politieke minderheid.

In de context van een Volksunie in identiteitscrisis (iets wat partijen met een Vlaamse inslag nogal eens hebben) die uiteindelijk zou barsten profileerde N-VA zich centrum-links en communautair op de lijn van de VVB en het toenmalige Vlaams Blok. Maar toen de N-VA uit het kartel met CD&V kwam bleek die onafhankelijkheid confederalisme te zijn.

Confederalisme is een rariteit. Onstabiel. Onduidelijk. De enige vaststelling is dat confederalisme in de laatste helft van de twintigste eeuw steeds kortstondiger voorkwam omdat de internationale context steeds zwaarder doorweegt. Het effect van de EU op discussies in Schotland en Catalonië is op dat punt maar al te duidelijk.

Maar goed, in een poging om het confederalisme aanvaardbaarder te maken heeft de N-VA gekozen voor een nog geleidelijkere koers. Tot in 2013 Siegfried Bracke de bocht van de partij inzette naar het sociaal-economische. Het bleek een goed georkestreerde campagne die onder meer heeft geleid tot de huidige regering.

Was er bij het sociaal-economische nog een goed argument om het communautaire te blijven bespelen heeft de N-VA ook dat achterwege gelaten. Ondertussen schept moeder de soep en de partij de mandaten...

Veel hangt blijkbaar ook samen met de toestroom van heel wat nieuwelingen in de partij waar het maar de vraag is welke redenen ze hadden om dat te doen. En dat nieuwelingen vaak liever gezien worden dan de ouden is ook een vaststelling. Het nieuwe - zeker als het leuk verpakt is - trekt altijd wel aan. En een deel van het oude kader bleek niet te functioneren. Minneke De Ridder bijvoorbeeld bleek het werk niet aan te kunnen. Of de perikelen van Kim Geybels bijvoorbeeld. Het gezegde dat in 2010 aan De Wever werd toegedicht dat 'wie verkozen moest worden ook verkozen is maar wie niet mocht verkozen dat ook is' bleek een grond van waarheid te hebben.

In 2014 werden er nog meer nieuwkomers verkozen en was het maar de vraag hoe die in het gareel te houden. En Vuye werd fractieleider maar werd te licht bevonden.

Maar goed, zo is Vuye dus op de achtergrond geraakt en om niet volledig gedefenestreerd te worden in een projectje gestoken waar hij zijn 'ei' kwijt kon. Tot ook dat ei een hete aardappel bleek te zijn.
En dus aan de ketting moest gelegd worden.

De N-VA verliest er twee zetels mee en een naam die kan tellen in academische kringen maar niet in electorale berekeningen. Het is ook geen duo met een echt duidelijk unique selling point (hoe zeer dat soms ook leidt tot een partij met maar één gezicht). Zou hij een AfD kunnen vormen (wat ook een wat duffe club met professoren was in het begin) dan zit hij toch gewrongen tussen Vlaams Belang en N-VA in. Een discussie over wat confederalisme is wordt dan een discussie over het geslacht van de engelen.

 Het maakt wel dat de N-VA steeds verder raakt van de oorspronkelijke identiteit.

De droom van een CSU aan de Noordzee, een brede, conservatieve volkspartij is een droom die al langer leeft in Vlaamse kringen. En er is zeker iets voor te zeggen. Het sluit aan bij de grondstroom in Vlaanderen.

Alleen lijkt het er op dat de kar voor het paard wordt gezet.

Kijk maar eens welke spanningen er in Duitsland momenteel zijn tussen CSU en CDU over de vluchtelingenproblematiek. CSU is tegen maar Merkel rekent vrolijk verder op de steun van de Beierse volkspartij. In die mate dat heel wat kiezers van AfD aangeven eigenlijk liever de CSU in heel Duitsland zouden zien opkomen. Dat zou meteen een breuk betekenen in het centrum-rechtse kamp daar.

Zo lijkt de N-VA nu gevangen te raken in de Belgische context. Een sociaal-economisch beleid dat botst op de consensuspolitiek waar Kris Peeters nu de ACW-vertrouweling is. Een gebrek aan draagkracht in Wallonië waar de polarisering op links maar ook op rechts dreigt bij de volgende verkiezingen. De vraag is of de boot waar de partij op zit nog kan gestuurd worden door de verkozen kapiteins.

Of kort gezegd: verkozen zijn om te veranderen zonder de middelen te hebben.

En dan is het maar de vraag of de afzwakking van het confederalisme tot het opbergen er van op termijn de N-VA wel aan de macht houdt zonder kans op verandering.

Maar hoe dan ook: de voorbije 15 jaar zijn bij de N-VA waard voor een grondige analyse: hoe een partij op het punt stond te verdwijnen maar als een feniks uit het kartelas kwam om te evolueren tot... En als ik kwade wil zou hebben zou ik zeggen een gewone machtspartij. Maar dat zal nog maar moeten blijken in 2019. Want dan zal het te zien zijn of de kracht van de verandering tegen dan nog de hoop op verandering zal belichamen.