dinsdag 5 april 2016

It's geopolitics stupid...

Morgen gaat het referendum over het associatieverdrag tussen Nederland en Oekraïne door. De mannen achter 'Geen Stijl' haalden de nodigde handtekeningen op en zeer tegen de zin van de Nederlandse politieke klasse (op uitzondering van de outsiders) moet een referendum georganiseerd worden. Bij 30% opkomst is de uitslag rechtsgeldig al hebben de traditionele partijen al laten weten dat ze het verdrag hoe dan ook goedkeuren.

Oekraïne zit in een val die mee door de EU is opgezet. Wie ziet er Guy Verhofstadt niet met veel bombarie de opstand tegen het - toegegeven corrupte - pro-Russische beleid in Kiev? Er werd Oekraïne veel voorgeschoteld. Qua beeldvorming leverde dat een aardig spektakel op: aan de ene kant de pro-Russische propaganda genre Russia Today maar ook in bepaalde rechtse kringen en anderzijds het beeld alsof Kiev niet met handen en voeten aan Moskou lag.

De Russen lieten snel merken dat Oekraïne niet te dicht bij de EU moest komen. De militair strategische Krim werd losgemaakt en werd aangehecht/hechtte zich aan bij Rusland. In het oosten van de republiek controleren pro Russische milities/Russische militairen een heel gebied.

De confrontatie rond Oekraïne liet heel wat nervositeit zien. Opvallend was de Duitse positie die voluntaristische politici genre Verhofstadt vrolijk lieten afgaan en liever goede vrienden bleef met Moskou. Nu, over de vrienden van Merkel kan nog een aardig boekje vol geschreven worden. Al zal dat in Ankara weinig kans op publicatie krijgen.

In Nederland is een deel van het publiek allergisch geworden aan de EU en dat komt omdat Nederland nog meer op de Angelsaksische wereld is gericht dan de rest van de unie. De schok na het referendum over de EU-grondwet (nog zo'n idee van Verhofstadt) was groot. De Fransen? Dat was men gewend. Maar Nederland? Ho maar. Balkenende omzeilde een nieuw referendum maar de ergernissen stampelden zich op: de toestroom van Polen en anderen, de Griekse schuldenberg en tot recent nog het afwijzen van de politiek van de ECB om met een mestkar geld over de economie te storten.

En dus nu dit referendum. De officiële overheden hebben er werkelijk alles aan gedaan om de opkomst te drukken. Pas in de laatste week is er interesse en Rutte heeft zijn ministers gevraagd om er over te tweeten. Want de Haagse politiek komt nauwelijks op het terrein. Een manifestatie van zo'n 300 mensen in Amsterdam moest de indruk geven dat er ook een pro-kamp is.

Zijn er redenen om tegen te stemmen? Uiteraard. Hoe oostelijker de uitbreiding des te lager de garanties op goed bestuur. Daarnaast is Oekraïne geen klein land. Opvallend wel: op 25 jaar zijn er 4 miljoen minder inwoners. Een deel is uiteraard vertrokken na de opsplitsing van de USSR. Maar dat vertrek wijst ook op weinig geloof in het land. Samen met het verdrag met Turkije kan gevraagd worden naar de grenzen van de EU want het is duidelijk dat dit niet langer Europa is.

Daarnaast probeert de EU-elite nog altijd het geloof hoog te houden dat samenwerking tot meer democratie zal leiden. Maar een aantal nieuwkomers lijken eerder geïnteresseerd in de toetreding tot de markt en het vrij verkeer van de personen eerder dan de gepropageerde lotsbestemming.

Ondertussen is nog een oud zeer terug open gegaan: Nagorno-Karabach. De reden? Onduidelijk. Maar één zaak is duidelijk: de Russen zijn als de dood dat de Kaukasus een nieuw slagveld worden. Niet toevallig is het opnieuw een conflict met Turkije. De Turken zijn etnisch verwant aan de inwoners van de regio. Anders dan Tsjetsjenië, dat een intern conflict was, gaat het hier om onafhankelijke staten. En laat de Armeniërs nu net allergisch zijn aan de Turken omwille van de door Ankara stelselmatig ontkende genocide in de Eerste Wereldoorlog.

Probeert Ankara Moskou onder druk te zetten om nog minder actief te worden in Syrië? De geruchten dat de familie Erdogan goed geld verdiend aan de petroleum van DAESH worden steeds luider. Assad slaagt er steeds meer in om grondgebied te winnen op DAESH en Al Nusra en dat vooral met Russische luchtsteun. En Assad en de Koerden hebben een bondgenootschap. De vraag is dan ook of Turkije dat conflict gaat exporteren naar het energierijke Kazachstan?

Ja, de geopolitiek is meer dan ooit terug.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten