Het leek 24 november 1991 wel gisteren. De 'democratische' partijen hadden het signaal van een partij die geen oplossingen aanbied begrepen. Maar de cijfers waren toch deels erg verwarrend.
Waar geen twijfel over kan bestaan is dat de inzet van de verkiezingen heel wat kiezers wel naar de stembus heeft gebracht: tussen de 5 en de 10% meer kiezers is een cijfer dat niet kan genegeerd worden. Dat die kiezers in belangrijke mate voor Alternative fur Deutschland stemden is ook duidelijk. Zo bleek uit de toch altijd betrouwbare rondvraag van de Duitse media dat in Baden-Württemberg ongeveer 40% van die kiezers niet gingen stemmen de vorige keer.
En dat is meteen ook de enige duidelijk winnaar. Met resultaten die de peilingen duidelijk overtroffen. In Rheinland-Pfalz werd het in plaats van 9 ongeveer 12.5%, in Baden-Württemberg geen 11 maar 15% en in Saksen-Anhalt geen 19 maar 24%. Zijn de peilers fout? De opkomst speelde duidelijk parten.
Het maakt ook dat van een andere partij op rechts geen sprake meer is: de NPD houdt nog 2% over in Saksen-Anhalt ondanks een poging om de AfD te overtuigen om hen hun tweede stem te geven (er zijn 2 stemmen: de eerste voor een rechtstreeks verkozen kandidaat en een tweede om het aantal zetels te bepalen in de deelstaat). In Rheinland-Pfalz gaat het nog over 0.7% van NPD en Rep en net dezelfde score in Baden-Württemberg.
Wat die eerste stem betreft is het ook opvallend dat AfD niet alleen in Sasken-Anhalt maar ook in Baden-Württemberg rechtstreekse verkozenen heeft. Dat is al helemaal ongezien. In Saksen-Anhalt valt daarenboven de tweedeling van de deelstaat op: het noorden is vooral CDU terwijl het ganse zuiden - dat grenst aan Pegida-land of Saksen - blauw kleurt. Toch markant.
Dat bevestigt eigenlijk vooral de conclusie dat het CDU het monopolie op rechts is kwijt geraakt gisteren. Opvallend daar: een ruime meerderheid van de AfD-kiezers zou ook voor de CSU stemmen mocht die partij niet alleen in Beieren opkomen.
Tweede grote vaststelling: er is aardig geschoven met stemmen en er is vermoedelijk zeer tactisch gestemd. Zo winnen de groenen in Baden-Württemberg en verliezen de socialisten er sterk. In Rheinland-Pfalz donderden de groenen van 15% naar net boven de 5%-kiesdrempel maar winnen de socialisten. Maar dat heeft niet belet dat in alle drie de deelstaten er op zoek moet gegaan worden naar een nieuwe meerderheid.
Dat die meerderheid terug met de traditionele partijen zal zijn en er aan het beleid van Merkel momenteel niet veel zal veranderen is ook wel duidelijk. Eén of andere 'conservatieve denker' beweerde zelfs met stelligheid dat AfD de stemmen niet haalde bij de conservatieve achterban van het CDU maar vooral van bij de socialisten. Het is wel duidelijk dat AfD overal stemmen weghaalt - zelfs bij de Groenen die profiteerden van de ramp bij Fukusjima toen - maar wel een politiek geluid heeft dat rechts van het CDU staat.
De politiek in zijn geheel blijft overigens vast houden aan die koers. Het voor het overige abominabele debat tussen Bart De Wever en Meryem Almaci in 'De Zevende Dag' gisteren vielen toch enkele markante uitspraken te noteren van De Wever. Vooreerst steunt hij het akkoord met Turkije. Zeer tegen zijn zin. Met andere woorden: hij is het met die koehandel eens. Daarnaast viel ook te noteren dat zolang de N-VA in de regering zit dit Turkije geen lid wordt van de EU. Dat eerste is te billijken. Maar het tweede deel laat de opening voor een ànder Turkije dan dat van Erdogan. Zeer principieel is dat allemaal toch niet. Zou het toch een vorm van misbegrepen Atlantisme zijn dat opspeelt? Of toch een poging doen om afstand te nemen voor wat voor hem blijkbaar 'extreem-rechts' is?
Maar voor het overige valt het me niet vaak voor dat ik Almaci met momenten zinnigere praat hoorde vertellen dan De Wever. En dat was toch een pijnlijke vaststelling na een bewijs dat de debattechniek van De Wever stilaan niks meer met inhoud te maken heeft. Nu nog wachten op een debat van De Wever met Leemans of De Leeuw voor een volgend dieptepunt zeker?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten